İspanya, İspanyol dilinde önemli değişikliklere gitti.Son dil kuralları ayrıntıları...

 Aldığımız son bilgilere göre El Pais ve El Argentino gibi bir takım dergi ve internet basını'nın da belirttiği üzere İspanyol dilinde bir takım önemli kural değişikliklerine gidildi.


İspanyol Kraliyet Akademisi yaptığı bu açıklamada “ch” ve “ll” alfabeden çıkarıldı, “i griega” harfinin adı ise “ye” olarak değiştirildi, bazı kelimelerde vurgu işareti kalktı.Ayrıntıları sayfanın aşağısından takip edebilirsiniz.



Akademi, Noel öncesinde yayınlayacağı yeni Ortografi edisyonunda dilde birtakım değişikliklere gidileceğini açıkladı.
Değişiklikler şu şekilde:

- “y” harfi “i griega” değil, “ye” olacak: İspanyol alfabesinde bulunan “y” harfinin adı, şimdiye dek “i griega”, yani “Yunan i’si” idi. Ancak bu harf sadece Türkçe’deki “ve” bağlacı anlamında kullanıldığında ve çok istisnai birkaç durumda “i” olarak telaffuz ediliyor, bunun dışında çoğu durumda –şiveye göre Türkçe’deki temiz “y” ile “c”, hatta “ş” arasında bir şekilde- “ye” diye telaffuz ediliyor. Akademi, bu nedenle harfin isminin “ye” olarak değiştirilmesine karar verdi. Genellikle “i” olarak anılsa da, aynı zamanda “i latina”, yani “Latin i’si” olarak anılan “i” harfi ise artık sadece “i” olarak anılacak.
- “be” ve “ube”: “b” harfi için “yüksek b” ya da “uzun b”, İspanyolca’da aynı “b” gibi telaffuz edilen “v” harfi için ise “alçak b” ya da “kısa b” denmeyecek. Bu harfler –zaten halihazırda yaygın olarak kullanıldığı biçimiyle- “be” ve “ube” olarak anılacak.

- “ch” ve “ll” alfabeden çıkarılıyor: 19’uncu yüzyıldan bu yana “ch” ve “ll” harfleri, İspanyol alfabesinin ayrı birer harfi olarak kabul ediliyordu. İspanyol Kraliyet Akademisi’nin 1999’da aldığı kararlarla, bunların birer harf değil, “iki harften oluşan ortografik işaretler” olduğuna karar verilmişti. Ancak bu iki harf, alfabede, dolayısıyla örneğin sözlüklerdeki yerini koruyordu. “ch” ile başlayan bir kelimeyi sözlükte bulmak için “c” değil, “ch” harfine bakmak gerekiyordu. Artık bu iki harf, alfabeden de tamamen çıkarılıyor. Böylece İspanyol alfabesindeki harf sayısı 27’ye indi.

- Vurgu işaretinde (´) değişiklik: İspanyolca’da vurgu işareti, normalde sondan bir önceki heceye düşen vurgunun, bu hece değil başka bir hecede olması durumunda kullanılıyor. Örneğin Türkçe’de “bebek” demek olan “bebé” kelimesi, “bebe” şeklinde yazılması durumunda ilk hecesi uzatılarak okunması gerekirken, “bebé” şeklinde yazılınca bu kelimenin Türkçe’de okunduğu gibi okunmasını sağlıyor. Vurgu işareti, aynı zamanda sesteş kelimeleri ayırt etmekte kullanılıyor. Örneğin “te” kelimesi Türkçe’de “seni, sana” demek iken, “té” kelimesi Türkçe’de “çay” anlamına geliyor.

Ancak geleneksel olarak iki kural daha vardı. “Bu, şu” anlamındaki “este, esta, ese, esa, esas, estas, esos, estos” kelimelerinin sıfat olarak kullanıldıkları durumları zarf olarak kullanıldıkları durumlardan ayırmak için vurgu işareti kullanılıyordu. Yine “yalnız” anlamındaki “solo” kelimesinin sıfat halini (“yalnız”) zarf halinden (“yalnızca”) ayırmak için de bu işaret kullanılıyordu. Ancak bu kullanım, 1960’lardan beri büyük oranda ortadan kalkmıştı. Akademi, bu kuralları tamamen kitaptan çıkardı.

- Şive farkından vurgu kalkıyor: İspanyolca’nın konuşulduğu farklı şivelerde bu kelimelerin farklı telaffuz edilmesi nedeniyle, “senaryo” anlamındaki “guión” gibi bazı kelimelerde vurgu işareti isteğe bağlı olarak kullanılabiliyordu. Akademi’nin kurallarına göre artık “guión”, “huí”, “Sión” gibi kelimeler, vurgu işaretsiz kullanılacak.

- 4 ó 5 değil, 4 o 5: İspanyolca’daki bazı kurallar, yazının yaygın olarak elle yazıldığı dönemden kalmaydı. Bu yüzden “4 veya 5” anlamında “4 o 5” yazıldığında, aradaki “o”nun rakam olarak 0 ile karışmaması için vurgu işareti kullanılıyordu. Ancak bu kullanım kaldırıldı.

- “q” daha az kullanılacak: Eskiden birtakım İspanyolca kelimelerde /k/ sesi için “q” harfi kullanılıyordu. Bu ses için İspanyolca’da “k” harfi de kullanılabiliyor. Akademi, “q” kullanımını sadece arkasından “ue” veya “ui” geldiği durumlarla sınırladı. Artık “Qatar”, “Iraq”, “quorum” gibi kelimeler “Katar”, “Irak”, “kuorum” şeklinde yazılacak.